Kick-off Sectorprojecten Preventie van psychosociale risico’s op het werk

10.10.2022
Op 3 oktober 2022 werden tijdens een Kick-offmeeting in Résidence Palace in Brussel 11 subsidieprojecten rond de preventie van psychosociale risico’s (PSR) op het werk voorgesteld.

Uit het Federaal Actieplan “Mentale veerkracht en preventie van stress op het werk” bleek duidelijk dat de mentale druk bij vele werknemers hoog is en dat er een acute nood is om na de verschillende Covid-19-golven in te zetten op collectieve ondersteunende acties ter preventie van psychosociale risico’s.

Daarom hebben de federale autoriteiten beslist om te ageren en te investeren in het psychosociaal welzijn van werknemers. De Ministerraad keurde 11 duurzame subsidieprojecten goed die gericht zijn op het voorkomen en beheersen van psychosociale risico’s die eigen kunnen zijn aan de arbeidsomstandigheden in bepaalde sectoren. De projecten vertrekken vanuit een collectieve sectorale bezorgdheid en kunnen, in tweede instantie, geïmplementeerd worden op ondernemingsvlak, met telkens de nadruk op de specifieke psychosociale risico’s in de desbetreffende sector.

Hieronder vindt u een overzicht van de 11 projecten die subsidies ontvangen en de sprekers die tijdens de kick-offmeeting hun project kwamen voorstellen. Het gaat om volgende projecten:

De presentaties van de kick-offmeeting zijn beschikbaar in het thema Psychosociale risico's (PSR), in de module Goede praktijken.

Enkele sfeerbeelden van de kick-off:

de foto toont een sfeerbeeld van het evenement in Résidence Palace

de foto toont een sfeerbeeld van het evenement in Résidence Palace

de foto toont een sfeerbeeld van het evenement in Résidence Palace

De projecten

‘Institut de Formation Postscolaire de l'industrie des fabrications Métalliques’ (IFPM): Technios-tool voor psychosociale risico’s

Sprekers: Brigitte Remacle en Joëlle Villard (IFPM)

Dit project wil een "Serious Game" ontwikkelen die een speels en dynamisch instrument zou vormen voor de bewustmaking rond psychosociale risico's. Dit instrument zou op grote schaal binnen bedrijven in de sector kunnen worden ingezet om de doelgroep bewust te maken van psychosociale risico’s. Daarnaast kan de tool helpen bij het aannemen en ontwikkelen van gepast gedrag binnen het bedrijf en bij het begrijpen van de problematiek.

De ontwikkeling van het spel zal gebaseerd zijn op een interface die online beschikbaar zal zijn en werknemers in een typische werkomgeving binnen hun sector zal plaatsen.

PRE-WIN (“Psychosocial risk PREvention through Workplace INnovation”) in de voedingsindustrie (Alimento) & Textielnijverheid (Cobot)

Sprekers: Henk Dejonckheere (Alimento) en Michel Loncke (Cobot)

Deze twee gelijklopende projecten zullen bedrijven in de voedingsnijverheid en in de textielsector stimuleren en ondersteunen om psychosociale risico’s aan de bron aan te pakken via een slimmere arbeidsorganisatie, op organisatie- en/of teamniveau. Geleid door het organisatiecanvas van Workitects wordt de focus gelegd op het volledige bedrijf, waarbij pijnpunten in de organisatie worden gedetecteerd aan de hand van het organisatiecanvas, en verbeteracties op rails worden gezet. Dit gebeurt onder andere via oefeningen die de participatie bevorderen, zoals het gezamenlijk uittekenen van de workflow en arbeidsrelaties, maar bijvoorbeeld ook door een afname van de Werkmeter (een werkbaarheidsbevraging die expliciet peilt naar de 5 A’s) als basis voor verdere actie.

In de voedingsindustrie worden er collectieve begeleidingsacties voorzien in minimum 10 bedrijven en individuele begeleidingstrajecten in minimum 6 bedrijven. In de textielindustrie worden er collectieve begeleidingsacties voorzien in minimum 5 bedrijven en individuele begeleidingstrajecten in minimum 3 bedrijven.

Constructiv (bouw): Building your Mental Resilience

Sprekers: Willem Van Peer (Constructiv) en Evy Sadicaris (Liantis)

De voorgestelde acties binnen dit project situeren zich op verschillende niveaus en zullen ontwikkeld en uitgevoerd worden in 3 fasen:

  • Fase 1: participatieve risicoanalyse van de psychosociale risico’s in 12 bedrijven uit 4 verschillende sectoren van de bouw.
  • Fase 2: ontwikkeling van sectorspecifieke toolkits met bijkomende ondersteunende instrumenten (webinars, informatieve filmpjes, informatiebrochures, …).
  • Fase 3: Implementatie (vervolgsessies, adviesgesprekken, infosessies met de hiërarchische lijn, sensibiliseringssessies).

‘L’association Paritaire pour l’Emploi et la Formation’ (APEF): Preventie van psychosociale risico's in de Franstalige en Duitstalige non-profitsector van ondernemingen voor aangepast werk

Spreker: François Willemot (APEF)

Dit project heeft tot doel ondernemingen voor aangepast werk, die zwaar getroffen zijn door de gezondheidscrisis, te helpen hun middelen op een andere manier in te zetten om bij te dragen tot een betere kwaliteit en duurzaamheid van het leven op het werk. Zo bouwt men opnieuw een werkcollectief op dat zorgt voor zijn personeel, een groep die tegelijkertijd de doelgroep van het project uitmaakt. Concreet stelt het project volgende zaken voor:

  • bewustmakings- en verspreidingsbijeenkomsten;
  • workshops over PSR-preventie (6 workshops);
  • analyses van psychosociale risico’s via werkgroepen ter plaatse in 8 bedrijven;
  • analyses van psychosociale risico's op basis van een vragenlijst;
  • collectieve steun voor preventiemaatregelen;
  • actieonderzoek.

Woodwize: PrePs in Wood (PREventie PsychoSociale risico’s in de houtsectoren)

Spreker: Marleen Limbourg en Stefan Hinnekens (Woodwize)

Woodwize werkt in dit project met de methodiek van het Waarderend Onderzoek (“Appreciative Inquiry”). “Appreciative inquiry” (AI) is een methode die gericht positieve ervaringen en voorbeelden in de werkcontext gebruikt om oplossingsgericht te werken en te leren. De nadruk van AI ligt op het naar voor brengen van ‘best practices’ uit het verleden, het herkennen van wat goed gaat vandaag en tenslotte verder bouwen op deze energiegevende krachten. De organisatie van een ‘Social Hackaton’ is een centraal element in het project, waarbij de context en vraagstukken met betrekking tot psychosociale risico’s aan de deelnemers worden voorgelegd om in co-creatie en op een innovatieve wijze tot (mogelijke) oplossingen te komen.

Volta: Mini-vormingen ter preventie van PSR in de elektrotechnische sector

Spreker: Veerle Van Antenhove (Volta)

Volta biedt al enkele mini-vormingen ter preventie van elektrotechnische risico’s. Gezien het succes wil Volta binnen dit project het aanbod uitbreiden met 4 mini-vormingen ter preventie van PSR (psychosociale risico’s).

Mini-vormingen zijn vormingen die verantwoordelijken in een bedrijf (bijvoorbeeld zaakvoerder, werfleider, preventieadviseur, HR-medewerker, …) tijdens een teamoverleg of ander overlegmoment kunnen toepassen om bepaalde thema’s bespreekbaar te maken. Het is een korte opleiding (30 tot 60 minuten), waarin het leren van elkaar door ervaringen centraal staat. Ze zijn laagdrempelig, flexibel en tijds- en geldbesparend. Deze kant-en-klaar-pakketten zullen digitaal ter beschikking worden gesteld.

APEF: Preventie van psychosociale risico's in de Franstalige en Duitstalige non-profitsector

Spreker: François Willemot (APEF)

De voorgestelde acties van dit project stroken met de logica van het dynamische risicobeheerssysteem in de gezondheidszorg. Op basis van bewustmakingsacties die rekening houden met het wettelijk kader, zullen de voorgestelde participatieve risicoanalyses worden uitgevoerd. Concreet stelt het project voor: bewustmakings- en verspreidingsbijeenkomsten, 20 workshops over preventie van psychosociale risico’s, PSR-risicoanalyses via werkgroepen ter plaatse in 40 verenigingen, psychosociale risicoanalyses op basis van een vragenlijst, actieonderzoek, enz.

ICOBA (VIVO): Voorkomen en beheersen van (Seksueel) grensoverschrijdend gedrag in de Vlaamse diensten voor gezinszorg ter ondersteuning van het psychosociaal welzijn van de medewerkers

Spreker: Ivan Konovalloff (VIVO)

De sociale partners binnen van de Vlaamse diensten voor gezinszorg willen met dit project de diensten Gezinszorg versterken in hun integraal en structureel beleid rond (seksueel)grensoverschrijdend gedrag ((S)GOG). Hierbij spelen een helder begrip, een grotere bespreekbaarheid en een betere inschatting en begrenzing van (signalen van) (S)GOG van gebruikers naar medewerkers een belangrijke preventieve rol.

De sociale partners willen in de eerste plaats inspelen op noden op het vlak van specifieke preventie. Dit kan bijvoorbeeld gaan om het ondersteunen van de diensten bij het uitwerken van een gedragscode voor medewerkers en gebruikers, die opgenomen kan worden in de overeenkomst tussen de dienst en de gebruiker.

Mtech+: #Me(n)taal krachtig

Spreker: Carl Van Mol (#Mtech+)

“#Me(n)taal krachtig” wil via een interactieve online beslissingsboom bedrijven uit de metaalverwerkende en technologische sectoren de kans geven een preventietraject op maat uit te stippelen in het post-COVID werkveld. Op elk eindpunt van de beslissingsboom vindt de HR-verantwoordelijke, preventie-adviseur of L&D professional een toolbox met verschillende interventies die het psychosociaal welzijn kunnen verbeteren. Binnen het project wordt enerzijds een online, interactieve beslissingsboom opgesteld, anderzijds worden een aantal ‘good practices’ en interventies verzameld en ontwikkeld, die bij het verder uitdragen van een cultuurshift naar meer aandacht voor psychosociaal welzijn inspirerend en drempelverlagend kunnen werken. Deze ‘good practices’ en interventies worden gebundeld in een aantal toolboxen.

VIVO: Werken aan werkbaarheid in de Maatwerkbedrijven met een werkbaarheidsscan

Spreker: Bert Decoster (VIVO)

Het project beoogt de opmaak van een werkbaarheidsscan die op het niveau van het individu, de organisatie en de sector meer specifieke gegevens zal verzamelen over de problematiek van werkbaar werk, zowel op sector- als bedrijfsniveau. Het betreft de ontwikkeling van een soort werkbaarheidsscan of knipperlichtmeter, zowel voor het omkaderingspersoneel als voor de maatwerkers.

Meer info